Dr.Cüneyt Özcan

İlk yazımda da belirttiğim gibi çiftlerdeki kısırlık sebeplerinin %30-40 erkek kaynaklıdır ve bu yazımızda başlıklar halinde bunlara bir göz atacağız.

Varikosel

Testislerin ortam ısısını arttırarak sperm üretimi ve hareketi üzerinde olumsuz etki yaptığına inanılan varikosel (testislerden kirli kanı taşıyan spermatik venlerin genişlemesi ve bölgede kirli kan göllenmesinin artması durumu) cerrahi olarak düzeltilebilecek bir sorundur. Ancak operasyona rağmen spermde fonksiyonel bir gelişme sağlanamayabilir veya görünürde bir düzelme olmakla birlikte dölleme kabiliyeti arttırılamayabilir. Bu durumda tüp bebek en doğru tedavi seçeneği olabilir.

İnmemiş Testis

Erkek çocuklarda doğum öncesi karın içinde bulunan testislerin, doğum sonrasında da normal yerine inmemesi, kasık kanalında ya da karın içinde kalması durumudur. Bir yıl içinde testisler torbalara (skrotum) inmemişse cerrahi müdahale gerekir. Aksi takdirde ileri dönemlerde sperm yapımını olumsuz yönde etkilediği gibi testis kanserinin oluşmasına da neden olabilmektedir.

Enfeksiyon 'İltihaplar'

Üreme organlarındaki mikrobiyal enfeksiyonlar infertiliteye neden olabilir. Buna örnek olarak tüberküloz, gonore (bel soğukluğu) ve klamidya verilebilir.

Testis Tümörleri

Testis tümörleri ve tedavisinde kullanılan Radyoterapi (ışın tedavisi) ve Kemoterapi (ilaç tedavisi), testiste sperm üreten hücrelerde hasara yol açarak sperm sayısını azaltabilir. Tedavi öncesi alınan spermlerin dondurularak saklanması, çiftlere mikroenjeksiyon yöntemiyle çocuk sahibi olma şansı verebileceği için sorunu olan ailelere tedavi öncesi spermlerinin dondurulması önerilmelidir.

Sistemik Hastalıklar, İlaçlar ve Alışkanlıklar

Erkeğin sahip olduğu meslek, sigara, alkol, uyuşturucu kullanımının yanı sıra bazı hastalıkların tedavi sürecinde kullanılan ilaçlar da infertiliteye yol açabilir. Ayrıca çok sıcak ortamlarda bulunmak, sıcak su banyoları, çevrede bulunan kimyasal maddeler ve zehirli gazlar, radyasyona maruz kalmak da sperm üretimini olumsuz etkiler.

Genetik Sebepler

Klinefelter sendromu ve kistik fibrosiz gibi genetik hastalıklar da infertilite nedenlerindendir.

Spermin Taşındığı Kanallara Ait Problemler

Testiste üretilen spermler, taşıyıcı kanallar yardımıyla dışarıya atılır. Bu kanalların doğuştan tek veya çift taraflı olarak gelişmemesi, tıkanıklığa bağlı erkek infertilite’sine neden olur. Bu kişiler %80 oranında kistik fibrozis denilen genetik hastalığın taşıyıcısı olabilir. Bu nedenle taşıyıcı kanalların olmadığı tespit edilen erkeklerden ve eşlerinden mikroenjeksiyon uygulaması öncesi genetik test yapılmalıdır. Cinsel yolla geçen hastalıklar, genital bölgeye olan travmalar, genital organlara yapılmış cerrahi müdahaleler, prostat kistleri de tıkanıklığa yol açabilir. Diyabet, sinir sistemi hastalıkları, geçirilmiş idrar torbası operasyonları sonrasında meninin atılamayıp idrar torbası operasyonları sonrasında meninin atılamayıp idrar torbasına geri kaçtığı durumlar da infertilite’ye yol açabilir.

Hormonal Kaynaklı

Sperm üretimi beyinde yer alan hipofiz bezinden salınan FSH ve LH isimli hormonların kontrolü altında olduğu için bu hormonların düzensiz salgılanmasına bağlı nedenlerdir.