Ömer Maden

Son Günlerde sosyal medyada öğretmenlere sınav uygulaması getirileceği, sınavlarda başarılı olan öğretmenlerin kariyer basamaklarında yükselerek, maaşlarında iyileştirmeler olacağından bahsediliyor.

Özellikle test sınavlarının öğretmenlerin yeterliklerini ölçebileceğini zannetmiyorum. Ölçe ölçse alan bilgisini ve genel kültürünü ölçebilir diye düşünüyorum…  Sınav bir araçtır… Araçları amaç yapmak, bizi amaçlarımızdan ve hedeflerimizden uzaklaştırır. Gemilerimiz bir gün bambaşka limanlara yanaşıverirler…

Günümüzde hangi mesleklerde kariyer atlamak için sınav uygulandığını bir düşünelim…

Eğer öğretmenin performansı ölçülecekse, bunun yerine her yetişkinin kendi gelişimi ve performansı için sorumluluk üstlenmesini sağlayacak çok değişkenli bir model kurgulanmalıdır.

İhtiyaç duyduğumuz her yerde yeni bir sınav icat etmek yerine öğrenci kazanımlarını, okul genel sonuçlarını, paydaşların katılımını içeren ve sonuç değerlendirme değil, süreç değerlendirme ilkeleriyle yeni bir model oluşturulmalıdır.

Böyle bir model 2006-2007-2008 yıllarında Van, Kocaeli, Bolu, Hatay, Ankara, İzmir altı pilot ilde, YÖK-MEB-EARGED işbirliği ile 72 ilköğretim okulunda görev yapan yönetici (167), öğretmen (1913) ve bu illerdeki eğitim fakültelerinden belirlenen öğretim elemanı (63), son sınıf öğrencileri (394), ilköğretim müfettişleri (433), eğitim-öğretim ve bilim hizmetleri kolunda faaliyet gösteren sendika temsilcileri (227) ile çalışılmıştır. Çalışmada paydaş görüşleri araştırması ve mevcut durum araştırması yapılmıştır.

Çalışmanın sonunda Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri ve “Okul Temelli Mesleki Gelişim”(OTMG) model çalışması ortaya çıkmıştı. Yapılan çalışma ve araştırma sonuçları ise çok başarılı olmuş özellikle Bolu İlinin adı ön planda tutulmuştu. Bu sonuçlara dayalı olarak, Ulusal rapor hazırlanarak Bakanlık yetkililerine sunulmuştu.

Okul Temelli Mesleki gelişim, okul içinde ve dışında öğretmenlerin mesleki bilgilerinin, becerilerinin, değerlerinin ve tutumlarının gelişimini destekleyen, etkili öğrenme ve öğretme ortamları oluşturmada öğretmene destek sağlayan süreçleri içeriyordu. Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlilerini ve Özel Alan Yeterliklerini baz alan modelde, Öğretmenlerin Öz-değerlendirme yapabilmeleri ve öğrenmeyi yapılandırabilmeleri için zaman ayırma, Mesleki gelişim planı yapması ve öğrenmenin değerlendirilmesi gibi uygulamalarla öğrenme fırsatları oluşturma, Kendisinin ve meslektaşlarının öğrenme ve gelişim ihtiyaçlarını tespit edebilme becerisini geliştirme, Bireysel öğrenme ve gelişim planı geliştirme, Öz-değerlendirme, gözlem ve meslektaş değerlendirme becerileri geliştirme, Rehberlik becerileri ile mesleki tartışma ve geri dönüt verebilme becerilerini geliştirme, Uzun dönemli kariyer gelişim hedefleri planlama gibi özellikleri mevcuttu…

Öğretmenlerin bu veya buna benzer bir performans değerlendirme sistemi ile değerlendirilmesinin merkezi test sınavlarına göre daha uygun olacağını düşünmekteyim. Çünkü öğretmenlik, okula ve sınıfa belli sürelerde girilip çıkılan, birilerinin düşündüğü gibi 15 saat çalışılan bir meslek değildir. Aksine hiçbir meslekle karşılaştırılmayacak kadar değerli, hiçbir ücretle ve zamanla ölçülemeyecek kadar da hassastır…