Ömer Maden

      Son günlerde içimiz dışımız proje oldu. Projeyle yatıp, projeyle kalkıyoruz. Günlük kullandığımız kelimeler arasında sıkça geçmeye başladı. Hatta birbirimize kızdığımızda bile “sen proje misin?” dediğimiz zamanlarda oluyor.  Eskiden inşaat sektöründe daha çok rastladığımız bu kelime, her alanda kullanılmaya başlandı. Özellikle eğitim alanında popüler oldu. Proje okulu, Proje ödevi, Proje Tabanlı Öğrenme Modeli, TÜBİTAK projeleri, proje yarışması v.b.

      Nedir bu “Proje”?

      Türk Dil Kurumunun tanımına göre, “değişik alanlarda önceden plan ve programa alınmış, maliyeti hesaplanmış, kurum ve kuruluşların yönetim organları tarafından onaylanmış, kısa ve uzun vadeye bağlanarak özel kurum veya devlet adına gerçekleştirilmesi kabul edilmiş bilimsel çalışma tasarısı”dır. Kısaca, önceden belirlenmiş öznel amaçlara belirli bir zaman diliminde en kısa bir şekilde ulaşmak üzere kaynakların nasıl ve ne şekilde kullanılacağını gösteren planlamadır.

      Eğitim sektörü açısından bakıldığında, Her proje alanının kendine özgü bir şablonu olsa da genelde temel mantıksal yapısı aynıdır. Proje bir ihtiyaçtan doğmalı ve ihtiyacı karşılamayı hedeflemelidir. Problemler hedeflere, hedefler ise faaliyetlere dönüştürülür. Aslına bakıldığında, sorun olan her şey proje olabilir. Bir soruna ilişkin proje yazılırken aslında plan yapmış oluyoruz. Bu planın ana başlıklarını şöyle sıralamak mümkün: Proje kimlere yönelik? Taraflar kimler? Tarafların projedeki görevleri nedir? Projenin dayanağı, kapsamı nedir? Amaç ve hedefler nelerdir? Projenin uygulama adımları nelerdir? Projenin başlama ve bitiş tarihi, bir süreç takvimi, projenin maliyeti ve kimlerce karşılanacağı belirtilmelidir. Projede karşılaşılabilecek olası riskler nelerdir?

      Proje özgün olmalıdır. Daha önce bir soruna ilişkin yapılmış bir çalışma ancak projenin tekrarı ya da o proje ilişkin bir etkinlik olmaktan ileri gidemez. Projenin yazımından sonra projenin yönetimi de projeyi başarıya götüren süreçlerden biridir. Projenin de bir hayat seyri vardır. Proje, ne kadar muhteşem olursa olsun, iyi yönetemediğinizde çökmeye mahkûmdur. İnşaatlarda temel ne kadar önemli ise,  projelerde de proje yazımı yani planlama çok önemlidir. Onun için proje yazımında unutulan, eksik bir şey olmamalıdır. Özellikle, maliyet ve kaynaklar, görevler, riskler, zamanlama, uygulama adımları ve topluma katkısı proje yazımında çok iyi belirlenmelidir.

      Eğitim projelerinde, AB Hibe Projeleri popülerliğini korurken, Eğitim Öğretimde Yenilikçilik Ödülleri ve eTwinning projeleri prestij ödülleri ile gündeme geliyor. TÜBİTAK 4006, 4005, 4004 ve 4006 gibi bilimi topluma yaygınlaştırma amaçlı projeler de yapılabilir. TÜBİTAK “Bu Benim Eserim” Ortaokul Öğrencileri Araştırma Projeleri yarışması ve Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri yarışması öğretmen ve öğrencileri oldukça uğraştıran, yapılması zor projeler arasında yer almaktadır. Ödül almak zor olsa da TÜBİTAK’ın yarışma projeleri öğrencilere öğrenim yaşantılarında yurt dışında öğrenim görme, üniversitelere sınavsız geçiş vb. büyük avantajlar sağlamaktadır. TÜBİTAK projeleri ile ilgilenen proje yürütücüleri e-imza kullanmak zorunda olduğunu da belirtmek gerekir.

     Eğitim adına faklı bir şeyler yapma, öğrencileri sınav stresinden kurtarma, farklı kişiler tanıma, farklı yerler görme, farklı heyecanlar yaşama adına proje yapılabilir. Fazla bir maddi getiri beklemeden hatta maddi götürüsü bile olabilen bu projelere zamanını ve enerjisini ayırabilen öğretmenlere ne mutlu…