Ömer Maden

“Okul Temelli Mesleki Gelişim” de eğitime yeni bir hareket kazandırmak için 2006 yılında İlköğretim alanında pilot uygulama olarak Bolu’da, Hatay’da, Kocaeli’nde, Ankara’da, Van’da ve İzmir’de uygulanmıştı. Başarılı da olmuştu. Özellikle Bolu İli ekibinin yaptığı çalışmalar takdire şayandı.

Şimdi aynı çalışma Ortaöğretimde bazı pilot okullarda ve aynı illerde devam ediyor. Ama giderek azalan inanç, azim, istek ve destek ile karşı karşıya…

“Okul Temelli Mesleki Gelişim” Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü’nün “Temel Eğitime Destek Projesi” kapsamında 6 pilot ilde yaptığı, öğretmenlerin mesleği başında kendilerini geliştirebilecekleri bir ortam hazırlamayı hedefleyen bir çalışmadır. Değişimi ve gelişimi etkin bir biçimde yönetmek ve yönlendirmek, en başta yaşam boyu öğrenme ilkesini benimsemiş, kendi gelişimi başta olmak üzere öğrencilerinin, meslektaşlarının, okulunun ve dolaylı olarak içinde yaşadığı toplumun gelişiminden kendini sorumlu hisseden öğretmen hedeflenmektedir. Bu da çalışmanın bir önceki ayağı olan öğretmen yeterliklerinin geliştirilmesi ile ortaya çıkması düşünülmektedir.

Kısaca OTMG olarak ifade etiğimiz bu sistemin öğelerini, mesleki gelişimin planlanması, uygulanması, izlenmesi ve değerlendirilmesi olarak sırlayabiliriz. Bu süreçlerde,  Özdeğerlendirme, gözlem, görüşme, veri inceleme, KEFE analizi, Önceliklendirme Matrisi, Elmas Oyunu, Odak çarkları, Anahtar sorular, Mesleki Gelişim Planı, Güç alanı analizi gibi bilimsel araçlar ve yöntemler kullanılmaktadır.

Bugün kendini mesleğinde geliştirmek isteyen öğretmenlerimiz, Milli Eğitim Bakanlığı Hizmetiçi Eğitim Dairesi Başkanlığınca hazırlanan program çerçevesinde belli konularda belli sürelerde ve belli yerlerde gerçekleşen eğitimlere katılmaktadırlar. Bir yılda bir konuda verilen eğitimin her ilden bir öğretmene şans tanıması OTMG çalışmasını gerekli kılmaktadır. Çünkü OTMG çalışması ile her öğretmen eğitim ihtiyacını, ne zaman, nasıl ve nerede yapacağını kendi belirlemektedir. Bunu yaparken de okul ve kendi imkânları çerçevesinde, girdiği dersleri aksatmadan yapabilmektedir. 

Bu tür çalışmaları tehdit eden faktörler olduğunu da söylemek gerekir; 
Bunların başında da daha önce yapılan çalışma ve uygulamaların, öğretmenlerde oluşturduğu olumsuz paradigmalardır. Bu paradigmalar, öğretmenlerin çalışmayı benimsemesini ve içselleştirmesini zorlaştıran en önemli faktör haline gelebilmektedir.

OTMG ve buna benzer çalışmalara karşı öğretmenler müthiş bir direnç göstermekte. Çalışmanın kendilerine ve eğitim alanına bir faydası olduğu inancı taşımakta zorlanıyorlar. Sebeplerinin neler olduğu gerçekten bilimsel olarak araştırılması gereken bir konudur.  Meslek icabı öğretmenler ile yaptığımız sohbetlerde bu tür uygulamaların kendilerine ek yük getirdiğini, karşılığında herhangi bir maddi, manevi ve sosyal bir katkısının olmadığını söylemekteler. Ayrıca, bu tür uygulamalarda yasal zorunluluk olmaması da bu tür düşüncelerin oluşmasında etkili olduğunu söylemekteler.

Mesleğinde tecrübeli öğretmenler, eğitim sistemindeki değişimlerin tabandan değil, üstten tabana doğru olması gerektiğini, sistemdeki her sorunun çözümünün hep öğretmenlerde ve öğrencilerde arandığını, asıl değişimlerin eğitim yönetimi ve yapısal alanda olması gerektiğini belirtmektedirler.

Her ne olursa olsun, OTMG uygulamaları son derece bilimsel temelli, çağdaş öğretmenleri mesleğinde geliştirecek bir uygulamadır. Uygun ortam, uygun mevzuat düzenlemesi, biraz sabır, biraz kararlılık, biraz inanç bir araya gelebilirse başarı kendiliğinden gelecektir. Eğitim sektöründeki değişim ve gelişimler daha hızlı olabilecek ve çağdaş yaklaşımları eğitim alanında rahatlıkla uygulama şansı bulabileceğiz.