Ömer Maden

Üstün ve özel yetenekli çocuklarımızın eğitimi için 2001 yılında açılmaya başlanan “Bilim ve Sanat Merkezleri” ülkemizde 56 il ve ilçe merkezinde hizmet vermektedir. Çok özel ve öneme sahip bu kurumlarımız nasıl çalışmaktadır? Misyonu, vizyonu nelerdir?...

Bilim ve Sanat Merkezleri (BSM); Okul öncesi, ilköğretim ve ortaöğretim çağındaki üstün yetenekli çocuk/öğrencilerin bireysel yeteneklerinin farkında olmalarını ve kapasitelerini geliştirerek en üst düzeyde kullanmalarını sağlamak için kurulmuştur. Bu kurumlar misyonundan kaynaklanan özelliklerden dolayı kendine has mimari bir tip projeye sahiptir. Bu da yaklaşık 6-7 Milyon TL’ye karşılık gelmektedir. Artık Milli Eğitim Bakanlığı, geçici binalarda bu tür kurumların açılmasını istememektedir ve bunu standarda bağlamıştır. Bu standardın içinde, bilgisayar laboratuarları, fen laboratuarları, müzik ve resim atölyeleri, etüt odaları, kütüphane, dil laboratuarları, çok amaçlı salonlar ve öğrencilerin grup çalışması ve bireysel çalışmalarına olanak sağlayacak ortamları bulundurmaktadır.

Bilim Sanat Merkezleri; Yönetim Birimi, Sanat ve Spor Etkinlikleri Birimi, Bilim Etkinlikleri Birimi, Destek Etkinlikleri Birimi, Araştırma, İzleme, Geliştirme ve Dokümantasyon Birimi, Rehberlik ve Psikolojik Danışma Birimi ve Okulöncesi Eğitimi Birimlerinden oluşmaktadır.

Çocuklar okuldan çıktıktan sonra ve hafta sonları bu merkezlerden yararlanabilmektedirler. Hatta yazın okullar tatil olduktan sonra da bu merkezlerden ve kamplarından faydalanabilmektedirler. Yani tatil yaparken de öğrenmeye ve gelişmeye devam edebiliyorlar.

Öğrenimlerine devam ettikleri okullarca veya velilerce üstün ve özel yetenekleri olduğuna inandıkları öğrencileri bazı formları doldurarak, Bilim Sanat Merkezine Şubat ayına kadar gönderirler. Nisan Mayıs aylarında Merkez, “Tanılama” işlemlerini gerçekleştirerek, adayların üstün ve özel yetenekli olup olmadığını belirler ve Genel Müdürlüğe listeleri onaylaması için gönderir. Listeler Genel Müdürlükçe onaylandıktan sonra öğrencilerin kayıtları yapılır.

Programlar, örgün eğitim kurumlarından farklı olarak, lider ve/veya danışman öğretmenlerin rehberliğinde bireysel öğrenmeye uygun olarak hazırlanır. Öğrencilerinin hazır bulunuşluk düzeyi ölçüldükten sonra merkezlerce;

a) Uyum (Oryantasyon),

b) Destek Eğitimi; 1) İletişim Becerileri, 2) Grupla Çalışma Teknikleri, 3) Öğrenme Yöntemleri, 4) Problem Çözme Teknikleri, 5) Bilimsel Araştırma Teknikleri, 6) Yabancı Dil, 7) Bilgisayar, 8) Sosyal Etkinlikler,

c) Bireysel Yetenekleri Fark Ettirme,

ç) Özel Yetenekleri Geliştirme,

d) Proje Üretimi/Yönetimi

Alanlarında düzenlenmiş eğitim programlarına alınırlar.

Yine bu eğitim merkezlerinin özelliğinden kaynaklanan bir gizlilik ilkesi geçerlidir. Kurumda özel beyinlerin ve özel yeteneklerin olması, yani işlenecek hammaddenin özel olması bu kurumu, programlarını ve çalışanlarını önemli kılmaktadır. Bu önem uluslar arası kadar önemlidir. Öyle ki, bu işin öncülerinden olan İsrail bu alana yönelik eğitim bilgilerini uluslar arası alanda paylaşmamaktadır. Bu alandaki eğitim çalışmalarını gizli tutmaktadır. Sırlar bununla kalsa iyi… Ülkemizde bu özellikte olan öğrenci ve çocukların ailelerine kimliği belirsiz kişilerce çılgın teklifler yapıldığını basından duyabiliyoruz. Bu konuda geçen hafta bahsettiğim Prof. Verag Wu—Tien Wu sözünü tekrar hatırlatmakta fayda görüyorum. "Üstün zekâlı çocuk, yaşıtlarından farklıdır. O büyüyünce ya Einstein gibi dünyaya faydalı bir bilim adamı, ya da Hitler gibi bir diktatör olur.” Üstünlerde iyi ile kötü arasındaki çizgi çok daha ince olmaktadır. Bu hassaslık onların önemini bir kat daha arttırmaktadır.

                Bu önemli kurumlarda çalışan öğretmenler de Milli Eğitim Bakanlığı tarafından özel seçilmektedir. Şöyle ki; başvuru şartlarında sicili temiz, yüksek lisans ya da doktora yapmış, ALES sınavından 60-65 puan almak yer almaktadır. Ayrıca, başvuran adaylar değerlendirilirken, özel eğitim alanında almış oldukları eğitim, yabancı dil bilgi seviyesine, bilimsel yayınlarına ve eserlerine, uzman veya başöğretmen unvanına sahip olup olmamasına, lisans bitirme not ortalamasına bakılarak puanlanmaktadır. Daha sonra Aday değerlendirme kriterleri sonucunda seçilen adaylar, Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğünce iki haftalık hizmetiçi kursuna çağrılır. Kursta; Üstün Yetenekli Çocukların Özellikleri, Üstün Yetenekli Çocukların Eğitimi, Proje Tabanlı Eğitim (Teorik Boyutu), Proje Üretimi/Yönetimi, Ölçme-Değerlendirme Yöntemleri, Mevzuat konuları işlenir ve kursta adaylar gruplara ayrılarak her bir grup bir proje hazırlar. Kursun sonunda 50 sorudan az olmamak üzere test uygulanır. Uygulanan bu test 100 üzerinden değerlendirilir.  Adaylar iki haftalık kurs sonunda mülakata alınırlar.

Adaylar değerlendirme sonucuna bağlı olarak bilim ve sanat merkezlerine atanacaklar test puanının % 30’u, proje sürecinin % 30’u ve mülakat sınavından alınan % 40’ının toplamına göre en yüksek puan alandan başlanmak üzere başarı sıralaması yapılır. Adaylardan en az 70 puan alanlar başarılı sayılır. Atamaları ise puan üstünlüğüne ve ihtiyaca göre bilim ve sanat merkezlerine yapılır.     

Bilim ve Sanat Merkezlerinin müşterisinin her çağ nüfusunda %2 olduğunu düşünürsek, ilimizde, İlçemizde, Mahallemizde ya da köyümüzdeki öğrenci nüfusunda da bu oran aynıdır. Bolu’da Bilim Sanat Merkezi yok diye bu özel öğrenci ya da çocuk potansiyelinin Bolu’da olmadığı anlamına gelmez. Bolu Milli Eğitim Müdürlüğü’nün 2010-2014 Stratejik planında ve yatırım programında Bilim Sanat Merkezi yapımı ile ilgili hedef ve faaliyetler bulunmaktadır ve önümüzdeki yıllarda bu merkezin Bolu’ya kazandırılmasını bekliyoruz.   

Peki nereden anlayacağız bir çocuğun üstün ve özel yetenekli olduğunu?....Haftaya….

Kalın Sağlıcakla…