Zihni Eskin

                                      

     Eski devirlerde Türk Musikisi makamlarına Irak, Hicaz, Nişabur ve Tebriz gibi şehir veya bölge ismi verme adeti çerçevesinde ,İran’da bir şehir olan Nihavend de bir makam ismi olarak anıla gelmiştir.Bugün kullanılmakta olan nihavend makamının eski ismi ‘’ nihavendi rumi’’dir . Bu isim, nihavend makamını ‘’nihavend-i kebir ‘’ adlı diğer makamdan ayırmak için kullanılmış, fakat sonraları terkedilerek sadece nihavend  ismi kalmıştır. Nihavend makamı buselik makamı dizisinin rast perdesine göçürülmesiyle elde edilmiş, buna göre dizisi rast  perdesindeki  buselik beşlisine neva perdesinde kürdi ve hicaz dörtlülerin eklenmesiyle oluşmuştur.  Klasik Türk Müziğinde  tarih boyunca 650 civarında makam kullanılmış, bunlardan ancak yarısının örneği günümüze ulaşabilmiştir. Bugün mevcut makamlardan  100 - 120  kadarının karekteristik olduğu söylenebilir. Türk müziğindeki makam fazlalığının sebebi beşeri duyguların her türlüsünü  bütün nüanslarıyla ifade edebilecek makamların mevcudiyetine bağlanabilir. Tarih içerisinde bazı makamlar isim değişikliğine uğradığı gibi günümüzde kullanılan makamların yapılarında da zamanla bir takım değişiklikler meydana gelmiş, özellikle 18nci  yüzyıl ortalarından  itibaren bu yapılarda nağme anlayışındaki  gelişmelere paralel  biçimde zenginlikler oluşmuştur. *’’1’’ 

      Klasik Türk Musikisinde makamlar  hastaların  tedavi ve rehabilitasyonunda kullanıldığı da bir gerçektir.Nihavend makamının insanlar üzerindeki etkileri ise NİHAVEND MAKAMI:Oğlak Burcu (Yay Burcu). Satürn, Jüpiter. Toprak-Ateş tabiatlı. Sıcak-kuru yapıdadır. Öğleden sonra ( ikindi ) zamanı etkisi fazladır. Sarı safra, gündüz ve erkek bağlantılıdır. Kan dolaşımı, karın bölgesi, kalça, uyluk ve bacak bölgelerine etkilidir. Kulunç, bel ağrısı ve tansiyon rahatsızlıklarına faydalıdır. Kuvvet ve barış duygusu verir. Akıl hastalıklarına etkili olduğu konusunda önemli bilgiler vardır. En eski makamlardandır. Ebu-selik kelimesinden geldiği söylenmektedir (Güzel yazma ve söyleme yeteneği).*’’2’’

       Kış mevsiminin gelmesiyle beraber ilimizde kültür faaliyetleri de hızlandı. Bolu Kalkınma ve Tanıtma Vakfının verdiği konserden sonra bu sefer de Bolu İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Türk Sanat Müziği Korosu da geçtiğimiz 12 Ocak Cumartesi akşamı Kültür Sitesi salonunda   nihavend makamında  eserler ile  mükemmel bir musiki ziyafeti verdi. Bolu kültür etkinlikleri bakımından oldukça zengin, aynı akşam Necip Fazıl salonunda da bir musiki etkinliği olduğunu öğrendim. Keşke daha önceden proğram yapılırken dikkate alınsaydı da  aynı akşama rast getirilmeseydi; o musiki ziyafetinden de nasibimizi  alırdık. İnşaallah bundan sonra bu gruplar arasında bir koordinasyon olur da  en azından bir hafta ara ile yapılırsa , bizler de bu konserlerin hepsinden istifade ederiz.

    Öncelikle  gece demeden gündüz demeden bizler sıcak odamızda  tv karşısında dizilerimizi izlerken , büyük bir fedakarlık örneği vererek unutulmaz bir musiki ziyafeti sunan Koro Şefi Siyami Palazoğlu ve ekibini candan tebrik ediyor, ilerideki çalışmalarında başarılar diliyorum.

 

 

 

Kaynaklar

‘’1’’ İslam Ansiklopedisi

‘’2’’Tümata ‘Türk Musikisini Araştırma ve Tanıtma Vakfı’’