Ahmet Yaman

Hiç bardağınızın dibinde kalan bozayı parmaklarınızla yada kaşıkla sıyırıp yediniz mi?

***

Boza içilen gıdalar aleminin tuhaf bir üyesi. Bazen aldığınız boza o kadar yoğun kıvamlı oluyor ki değil içmek ancak kaşıkla yemeniz gerekiyor. Üzerindeki leblebi ve tarçında cabası…

***

Küçükken bir arkadaşım ısmarlamıştı ilk bozamı. Meşhur “Roma Dondurmacısı”ndan… Tezgahtar şişeyi (ki şişenin ağzında genelde bir portakal olurdu) şöyle sıkı bi şekilde sallamış sonra bardaklara kıvamlı sıvıdan doldurmuştu. Bizede “leblebi tarçın ister misiniz gençler” demişti. Bende arkadaşımın suratına bakmış onun onaylaması ile bende istemiştim. Leblebilerini yalamak zorunda kalmadım ama bu çok sevdiğim içeceğin bardakta kalan kısmını içebilmek için yapmadığım vakumlama yada dil hareketi kalmamıştı… Neden sonra anladım ki tüm çabalar nafile… Saatlerce beklemeniz gerekiyor ki kalan kısım aşağı inebilsin ve siz onu afiyetle için. Ama zaman kısıtlı olduğundan o kadar bekleyemedik. Bir dahaki sefere ben çaktırmadan işaret parmağımla kalanları biraraya getirip ağzıma akıttım ama bu seferde hem çevrenin garip bakışlarına amaruz kaldım hem de ellerimi yıkayacak musluk bulmakta zorlandım. O zamandan beri hep sevdim bu içeceği…

***

Daha sonraları “Vefa Bozacısı” diye bir şey olduğunu ve hatta İstanbul’da bozacıların sokak aralarında gezerek bağırdıklarını ve satış yaptıklarını öğrendim.

***

Bazı kaynaklar bozanın avcı-toplayıcı topluluklardan yerleşik hayata geçildiğinde ekmekten dahi önce bulunduğunu ve içildiğini belirtir. Yani ilk kullanımı insanlık tarihi kadar eski bir içecek zat-i alileri..

***

Eğer merak ederseniz daha fazlasını http://www.vefa.com.tr/boza.htmadresinden okuyabilir yada “Acısıyla Tatlısıyla Boza” kitabından okuyabilirsiniz. Sınırlı sayıda araştırmanın ve yazının yazıldığı boza hakkında doyurucu bilgileri bu adresten yada kitaptan edinebilirsiniz. Yapımı, tarihçesi gibi konular kitapta detaylı anlatılmış. Neden Vefa bozası, evde boza tarifi gibi konularada Vefa bozacısının yukarıda adresinden ulaşılabilir…

***

Evde bende boza yapmak isterim ama tarifini bilmiyorum diyenlere de daha benim de denemeye fırsatımın olmadığı ama en kısa zamanda yapmayı planladığım bir tarifi aşağıda paylaşıyorum. Aman diyeyim kıvamını tadını tutturupta sonra parmaklarınızı yemeğe kalkarsanız ben karışmam. Hemen acil bir sağlık desteği almanız gerekebilir… Ben denemeyi yaptıktan sonra yine sizinle bu sütunda paylaşmaya çalışıcam. Tarif Aylin ÖNEY TAN’dan. Afiyetle kalın…

***

Ev yapımı boza:

Malzemeler.

2 bardak bulgur

20-25 bardak su

1,5 bardak şeker

1 bardak boza veya 1 kare yaş maya veya 1 tatlı kaşığı toz maya

Bulguru yıkayıp süzün ve suyun bir kısmı ile bir gece ıslatın. Ertesi gün kalan suyu ekleyerek iyice ezilecek hale gelene kadar haşlayın. Bu işlem kısık ateşte hafif tıngırdayarak iki saat kadar sürebilir. Bulguru eze eze tel süzgeçten geçirin. Önceden mutfak robotundan geçirerek hayatı kolaylaştırabilirsiniz. Bulgur ezmesine şeker ve eğer kıvamı çok koyu olduysa biraz daha su ekleyin ve tekrar ateşe oturtun. Bir taşım kaynayınca büyük bir cam kavanoza veya bozayı mayalamak istediğiniz bir kaba alın. Emaye ve paslanmaz çelikse tencerede de bırakabilirsiniz. Ilınınca ayrıca yarım bardak ılık suda erittiğiniz toz veya yaş mayayı veya bozayı içine karıştırın. Eğer hiçbiri yoksa mayalama işlemini yarım bardak yoğurt ile de yapabilirsiniz. Ağzını kapatıp oda sıcaklığında 2-3 gün bekletin. Sıcak bir ortamda bir günde bile mayalanma işlemi tamamlanabilir. Göz göz olup köpürmeye başlayınca tadına bakıp istediğiniz tatlılık veya ekşilikte buzdolabına kaldırarak mayalanmayı durdurun.