Ahmet Yaman

Klasik bir soru: Yumurta mı tavuktan tavuk mu yumurtadan? Kazanan ( and the winner is….) YUMURTA. Çünkü yumurta milyonlarca yıl öncesine dayanan bir üreme şekli. İlkel canlılar, dinozorlar, balıklar hep yumurta dan çıkma. Tavuk ise 4- 5 bin yıllık bir geçmişe sahip… Dolayısıyla yumurta tavuktan önce ve kazanan o.

***

Ama bizim esas konumuz kimin kazandığı değil. Zira bana göre ikiside kazanan. Yeri gelir tereyağında iki yumurtayı ararım yeri gelir ızgara but, kanat vs. Yumurtayı da severim pilici deJ. Rahmetli dedem yemek yemeği seven birisiydi. “Yedi de öldü desinler” grubundandı. Bazı günler ananem ıspanak, pırasa gibi sebzeler pişirirdi. Gecenin ilerleyen saatlerinde dedem ananeme “bugün ne yedik hanım?” diye sorar –ki aslında cevabı kendide biliyodur. “Pırasa” cevabına karşılık “yav pırasa dediğin nedir ki? Yel gibi geçti gitti. Sen kır ordan tereyağına iki yumurta” diyerek midesine şenlik yaşatırdı. Mekanı cennet olsun. Umarım cennet taamlarını afiyetle yiyodur.

***

İşte bizim bu yumurta geçenlerde siyasi protestolarda kullanılan bir meta haline geldi. Siyasilere vs yumurta atıldı. Hatta hemşehrimiz Nihal ÇARIKÇI mahkemeler düştü vs…

***

İşte siyasi bir protesto aracı haline getirilen bu gıda maddesi öyle besleyici öyle lezzetli ki… aslında bırakın atmayı onu baştacı yapmak gerekir. Faydalarını sıralayalım:

- En kalite protein sıralamasında anne sütünden sonra ikinci sırada sayabiliriz. İçindeki proteinler sindirilebilirlik açısından çok kaliteli.

- Kolesterol aklandığına göre yumurtada aklandı. O zaman özellikle küçük çocuklar her gün bir tane yiyebilirler. Hatta ortaçağda Bendict rahiplerinin günde 5 yumurta ile beslendiklerinden bahsedilir. Her ne kadar günde 5 yumurta fazla gibi gözükse de bir günde sadece 5 yumurta ancak karın doyuru!

- Yumurta beyazındaki albumin vücut geliştiriciler için olmazsa olmaz içeceklerdendir.

- Mayonez gibi emülsiyon tip gıda ürünlerinin üretiminde kullanılır.

- Omleti yapılır, haşlaması yapılır, böreğe, çöreğe sürülür. Geri kalan beyazından beze yapılır. Piyazda nefis olur. Soğuk sandviçlere konur. Saymakla bitiremeyeceğim yiyeceklere çiğ yada pişmiş bir şekilde katılır. Onların tadına tat katar…

***

Çok sağlamdır. Çiğ bir yumurtayı (kabuğu sağlam şartıyla) uzun ucundan sıkarak tek elle patlatamazsınız. Çünkü içindeki hava bariyer görevi görür.

***

Esir edilmiş Milano dükünün kızı Caterina Sfroza zehirlenme riskine karşı emin olabilmek için yediği temel besinlerden biri yumurtadır. Ortaçağda yumurtayı kırmadan içine girebilecek enjektör olmadığına göre kırılmamış bir yumurta zehirsiz olarak yenilebilir…

***

Her şeye festival yapıyoruzda yumurtaya yok mu? ABD’nin Louisiana eyaletinde 22 bin nüfüslu Abbeville kentinde her yıl kasım ayının ilk pazarında dev omlet şöleni düzenleniyor. 5000 yumurta, 25 kilo soğan, 56 lt sıvı yağ, 100 litre süt, 25 kilo tereyağı ile dev bir omlet pişiriliyor. Siz siz olun bunu evde falan denemeyin…

***

Çiğ yumurta ile pişmiş yumurta nasıl anlaşılır. Pişmiş yumurta tezgah üzerinde topaç gibi çevrildiğinde düzgün döner. Çiğ ise savrulur!

***

Son olarak bir film önerisi ile yazımızı tamamlayalım. Film hapishaneden kaçamaya çalışan bir adamın hikayesidir ama filmin bir sahnesi 50 yumurtayı 1 saatte bitirme gibi bir iddia vardır. Filmin konusu tam hatırlamıyorum ama ismini Cool Hand Luke olduğunu ve Paul Newman’ın oynadığını hatırlıyorum.

***

Siz siz olun yumurtayı atmayın… Omlet yapın, çılbır yapın, haşlayın. Ama mutlaka sucukla yada pastırmayla beraber kayısı kıvamlı yapıp ekmekle sarısını patlatın. Sucuk pastırmada şart değil. Yeterki yağ yumurta ve şöyle taze bi ekmek olsun. O andan itibaren enet yollarında sayılırsınız…