İlyas Köse

             İlerleyen teknoloji ve gelişmelere rağmen diş çürükleri ağız hastalıkları ile ilgili olarak en sık görülen hastalıkların başında gelmektedir. Diş çürüklerini restore etmek için dental amalgam (bakır,gümüş,kalay ve civadan oluşan bir alaşım) en sık kullanılanmateryaldir. Çünkü dental amalgam uygulaması kolay, iyi mekanik özelliklere sahip ve maliyeti düşük bir materyaldir. Bu özelliklerinden dolayı dental amalgam yüz yılı aşkın bir süredir dolgu malzemesi olarak kullanılmaktadır.

            Amalgam; içerdiği civa nedeniyle hastalar, diş hekimleri, diş hekimi yardımcı personeli ve çevre üzerine potansiyel etkisi nedeniyle bir takım endişelere sebebiyet vermektedir. Ancak yapılan çalışmalar göstermiştir ki amalgam; vücut tarafından emilen çok az miktarda, nanogramlar (0,000001 miligram) seviyesinde civa salınımı yapmaktadır. Bu miktarlardaki civanın organlar veya vücuttaki sistemler üzerinde meydana gelen zararlarla etkisini ortaya koyan herhangi bir çalışma sunulmamıştır. Ancak amalgam dolgu yapılan dişe komşu dişetinde lokal olarak bir hassasiyet olabilir ki bu son derece nadir bir durumdur ve genelde amalgam dolgunun sökülmesiyle ortadan kalkar.

            Bugüne kadar amalgam hakkında bir çok çalışma ve inceleme yapılmış ve bir güvenlik ve etkinlik raporu hazırlanmıştır. FDI, Dünya Diş Federasyonu ve Dünya Sağlık Organizasyonu 1997 yılında ortak bir bildiri yayınlamışlardır. Rapora göre ‘Amalgam restorasyonunda sistemik ters etki ortaya çıktığını gösteren hiçbir kontrollü çalışma yayınlanmamıştır.’ Raporun diğer bir sonucu ise şöyledir: ‘alerjik reaksiyonların yerel yan etkileri bir yana, amalgam restorasyonlarında, özellikle yerleştirme ve sökme sırasında ortaya çıkan çok az miktardaki civa salınımının herhangi ters sağlık etkisine sebep olduğu kanıtlanamamıştır.’ Sonraki yıllarda yapılan çalışmalarda da aynı neticeler elde edilmiştir.

            Tüm bu çalışmalar ışığında Bilimsel İlişkiler Konseyi dolgu yapımında halen çok sık olarak kullanılan amalgamın uygun, değerli ve güvenli olduğuna dair görüşünü devam ettirmektedir. En azından şimdilik.