İlyas Köse

           Dişlerin; fonasyon yani seslerin çıkarılması işlemi, çiğneme ve yüz estetiğini tamamlama olarak üç ayrı önemli vazifesi vardır. Tam dişsizlik veya kısmi dişsizlikte bazı harfler gerektiği gibi seslendirilemediği için söylenen sözlerin net anlaşılamaması söz konusu olmaktadır. Yine kötü yapılan protezlerde bazı seslerin çıkarılamaması veya seslerin bozuk olarak çıkarılması fonasyonda dişlerin önemini ortaya koymaktadır. Yüz estetiği noktasında dişlerin önemine daha önceki yazılarımızda değinmiştik. Dişler dudak ve yanakları desteklemek suretiyle dişlerini tamamen kaybetmiş olanlarda görülen   dudak ve yanakların büzüşmesini önlemekte, yüzdeki diğer uzuvlarla birlikte bir bütünlük arz etmektedir.

            Sindirim basit bir tanımla; yiyeceklerin bir takım işlemlerden geçerek parçalanması, emilim ve özümsenmeye hazır hale getirilmesidir. Sindirim sistemi ağızla başlayan yutak, yemek borusu, mide, ince ve kalın bağırsaklarla devam eden, aynı zamanda bu organların içinde barındırdığı bir takım salgılar salgılayan sindirim bezlerinden müteşekkil bir yapıdır. Sistem içinde birçok öğe olmakla beraber ağızda dil, dişler ve tükürük bezleri sindirimde rol alan yapılardır.

            Dişleri fonksiyon açısından iki kategoride inceleyebiliriz. Birincisi ön grup yani kesici ve koparıcı grup, ikincisi arka grup yani parçalayıcı ve öğütücü grup.  Ön dişlerle koparılan gıdalar arka dişlerle yutulmaya hazır hale getirilmek üzere öğütülür. Eğer ağza alınan lokmalar tam olarak öğütülemezse tüm tüm yutulmak zorunda kalınır ki sindirim problemleri bu noktada başlamaktadır. Problem en belirgin şekilde hazımsızlık olarak kendini gösterir. Aynı zamanda lokmalar tam öğütülmeden mideye gittiğinden dolayı mide, büyük parçalar halindeki lokmaları öğütmek için daha çok asit salgılamak zorunda kalacaktır. Daha çok asit salgısı mide duvarında daha fazla harabiyete yol açacağından gastrit oluşumuna zemin hazırlayacaktır. Ayrıca parçalanma ve öğütme tam olarak gerçekleşemeyeceği için gıdalardan alınması gereken besinlerin emilimi de güçleşecektir. Bu hadise kısır döngü halinde böyle deveran etmeye devam edecektir. Mide-bağırsak sorunu yaşayan hastalar muhakkak suretle ağız ve diş sağlığı açısından da değerlendirilmelidir. Aksi halde mide sorununun çözümü noktasında tedavinin bir ayağı eksik kalmış olacaktır.

            Çiğneme fonksiyonu beslenme açısından ilk basmaktır. Sağlıklı bir sindirim için etkin çiğneme olmazsa olmaz ön şarttır.