İlyas Köse

Ağrının tanımı, Uluslar arası Ağrı Araştırmaları Teşkilâtı tarafından 1979 yılında şu şekilde yapılmıştır: "Ağrı, vücudun herhangi bir yerinden kaynaklanan, organik bir nedene bağlı olan veya olmayan insanın geçmişteki tüm deneyimlerini kapsayan, hoş olmayan bir duyudur". Genel bir ifade ile ağrı ; akut ( ani ) ağrı ve kronik (süreğen ) ağrı olarak iki gruba ayrılmaktadır. Akut ağrılar o an ki hastalık durumunun habercisi iken, kronik ağrılar hastalığın yani problemin ta kendisidir.

Aynı hastalığa sahip insanlar arasında ağrının farklı şiddetlerde hissedilmesine ise ağrı eşiği adı verilir. Ağrı eşiğinin yüksek veya düşük olması insanların ağrıya tahammüllerini ortaya koymaktadır. Çok küçük travmalarda bazı insanlar ağrıdan kıvranırken bir başkası daha büyük bir travma neticesinde bile ağrı hissetmeyebilir. Bunu kişilerin dayanma gücü olarak ifade edebiliriz.

Diş ağrısı tahammül edilmesi zor olan ağrılardan birisidir. Hatta kimilerine göre başka ağrılarla kıyas edilemeyecek kadar şiddetli bir ağrıdır. Ağrı ; kesik kesik, fasılalı olabileceği gibi, zonklayıcı tarzda ve sürekli olabilir. Dişte çürük oluşmuş ve dişin sinirine doğru ilerlememişse ağrı yeme-içme sonrası olur ki nedenleri tatlı, ekşi ve sıcak besinlerdir. Bu durumda etken ortadan kalktığında ağrı da kaybolur. Ancak dişin içinde bulunan sinirde veya kök ucunda bir iltihaplanma söz konusu ise o durumda ağrı çok daha uzun süreli olur. Dişin sinirindeki iltihap neticesi olan ağrı daha çok geceleri aktive olur. Özellikle hastaların söylediği spesifik cümle ‘uykudan şiddetli, zonklayan bir ağrı ile uyandım’ şeklinde olur. Bunun sebebi yatış pozisyonunda diş içindeki basınç artışına bağlı olarak sinire olan baskıdır.

Diş ağrısı ile alakalı olarak bir de ‘yansıyan ağrıdan’ bahsetmemiz gerekir ki. yansıyan ağrı; ağrının, problemli olan dişten başka bir dişte hissedilmesidir. Mesela problem ön diştedir ancak sanki arka dişlerden kaynaklanan bir ağrı varmış gibi hissedilebilir. Yine alt çenede en belirgin olarak kulak ağrısı ile diş ağrısı karışabilir. Hastanın dişi problemlidir ancak kulağa vuran bir ağrı olur ve hasta kulağında problem var zannedebilir. Yine üst çenede şayet şahsın sinüziti var ise bundan kaynaklı diş ağrısı olabilir.

Diş ağrısı sadece çürük ve iltihap neticesi olmaz. Diş eti çekilmesi sonucu kök yüzeyinin açığa çıktığı durumlarda, diş gıcırdatmaya bağlı olarak dişlere aşırı kuvvet yüklenmesi veyahut sert diş fırçası kullanımı ile beraber aşırı kuvvet uygulamak suretiyle dişin dişeti ile birleştiği bölgelerde aşınma olması nedeniyle de dişlerde ağrı olabilir.

Diş ağrısı varlığında hastaların en çok yaptığı hata ağrıyan diş üzerine aspirin, kolonya emdirilmiş pamuk v.s. koyulmasıdır. Bu tip ajanlar diş ağrısına çare olmadığı gibi diş etinde tahrişe neden olur. Yani problem bir iken iki olur. Şayet ağrı var ise yapmamız gereken derhal bir diş hekimine muayene olmaktır.