İlyas Köse

Dişler açısından insan hayatında iki evre vardır. Süt dişleri ve daimi dişler. Süt dişleri; ortalama altı aylık iken ağız ortamına sürmeye başlar ve iki buçuk yaş civarında ise tüm süt dişleri ağızda yerlerini alırlar. Daha sonra altı yaş civarı altı yaş dişleri sürer. Bu süreler çok keskin olmamakla beraber kişiden kişiye değişkenlik gösterebilir. Bazı ebeveynler dişlerin sürmesinin gecikmesinden endişelenip, çocuklarının dişleri çıkmayacak diye korkuya kapılmaktadırlar. Bu durumda  bir gelişme geriliği düşüncesi uyanmamalı, eğer ilk dişin sürmesi bir buçuk yaş  civarını geçmiş ise o zaman bir hekime müracaat edilmelidir.

            Süt dişleri ilk olarak çocuğun düzgün beslenebilmesi için gereklidir. Çünkü çocuk, katı yiyecekler yemeye başladığı zaman besinlerin sindirilebilmesi için öğütülmeleri gerekmektedir. Yine çocuğun, konuşmaya başlaması ile beraber sesleri düzgün çıkarabilmesi için de dişlere ihtiyacı vardır.

            Süt dişleri de daimi dişler gibi konuşmada, harflerin doğru çıkarılmasında rol almakla  beraber estetiğin tamamlayıcı bir öğesidir. Süt dişlerinde meydana gelen çürükler süt dişi altında gelişmekte olan daimi dişte çürük hipoplazisi dediğimiz dişin mine tabakasında harabiyetle karakterize bir olaya sebebiyet verebilir ki bu durumda diş yapısı zayıflamış olacak aynı zamanda dişte görüntü olarak hoş olmayan bir durum meydana gelecektir.

            Süt dişlerinin çok önemli bir görevi daha vardır ki o da daimi dişler için yer tutuculuk ve daimi dişlerin düzgün olarak sürebilmesi için rehberlik yapmasıdır. Daimi dişler süt dişlerinin altında gelişmekte ve daha sonra onların yerini almaktadır. Eğer süt dişleri erken kaybedilirse, daimi dişler ağız içine sürene kadar ki geçen zaman diliminde daimi dişin yerleşeceği alan kapanacak ve de daimi dişler çapraşık sürecek ya da daimi dişin sürmesi için gereken alan kaybolmuş olduğu için gömülü olarak kalacaktır. Bundan dolayı süt dişleri daimi dişler sürene kadar en azından sürmesine yakın bir zamana kadar ağızda tutulmalıdır.      Herhangi bir nedenle süt dişlerinin erken kaybında, kayıp dişler için yer tutucu dediğimiz apareyler yapılmalıdır ki daimi dişlerin sürebilmesi için gerekli olan yer muhafaza edilebilsin. Yer tutucular hareketli yani takılıp-çıkarılabilen bir tarzda olabildiği gibi sabit de olabilirler. Yer tutucu tipi çocuğun yaşına, dişlerin durumuna bakılarak ihtiyaca göre tanzim edilir.

            Toplumumuzun geneline bakıldığında, süt dişleri geçici bir süreçte kullanıldığı için çok önemli değilmiş gibi bir kanının hakim olduğu görülmektedir. Ancak yukarı da bahsedildiği üzere sağlıklı bir dentisyon (dişlenme) için süt dişleri büyük önem taşımaktadır.