İlyas Köse

             Bir önceki yazımızda süt dişlerinin önemini, daimi dişler sürene kadar ağızda muhafaza edilmelerinin gerek çocuğun beslenme ve konuşması gerekse daimi dişlerin sağlıklı olarak sürebilmesi açısından gerekliliğini vurgulamıştık. Peki bu kadar önemli olan süt dişleri neden bu kadar çabuk çürüyor ?

            Genel bir çerçevede söylemek gerekirse hem süt dişleri hem de daimi dişlerin yapısı organik ve inorganik maddelerden oluşur. Daimi dişlerde inorganik madde yoğunluğu fazla iken süt dişlerinde organik madde yoğunluğu daha fazladır. İçerikteki bu organik madde fazlalığı süt dişlerinde çürümeye yatkınlığı arttırmaktadır. Dişler mikroskobik olarak görülebilecek gözeneklere sahiptir. Por adı verilen bu gözenekler süt dişlerinde daimi dişlere nazaran daha büyüktür. Bu nedenle süt dişlerinde çürük daha hızlı ilerler. Çürüğün erken döneminde görülen soğuk-sıcak hassasiyeti, hafif ağrı gibi belirtileri çocuklar zamanında yorumlayamazlar. Eğer ebeveyn dişteki renk değişikliğini de fark edemez ise çocuk ancak şiddetli ağrısı olduğunda çürük fark edilir ki bu durumda geç kalınmış olunabilir.

            Ebeveynler tarafından sıklıkla yapılan bir hata vardır ki o da; yalancı emzik veya biberonu bal, reçel v.s. tatlı ve yapışkan özellikli maddelere batırmak suretiyle çocuklarına vermektedirler. Yine aynı şekilde biberonla verilen süt içine de tatlı maddeler koyulmaktadır. Bu tür şekerli yiyecekler dişlere yapışmakta ve çürümeye sebep olmaktadır. Haddi zatında çocuklara şekerli yiyecekler tabiiki yedirilmelidir. Ancak sonrasında muhakkak olarak dişlerden şekerli gıdaları uzaklaştırabilmek için çocuğa su içirilmeli aynı zamanda bir tülbent veya ona benzer bir şeyle dişler temizlenmelidir. Aksi halde şekerli gıdaların sindirilmesi sonrası ağız ortamının asiditesinin artması zaten çürümeye yatkın olan süt dişlerinde harabiyete neden olmaktadır.

            Çürük ağrısı dışında bir de süt dişlerinde septal ağrı oluşur. Septal ağrı direkt olarak diş ile alakalı değildir. İki komşu diş arasında meydana gelen çürük neticesi dişte oluşan boşluğa gıda artıklarının dolması ve bu artıkların diş etine doğru taşması sonrası septal ağrı gelişir. Gıda artıkları uzaklaştırıldığı zaman ağrı geçecektir. Ancak bu durumda da çürük temizlenip, dolgu yapılması gerekir.

            Tüm söylenenlere dikkat edildiği takdirde dahi çürümelerin önüne geçilemeyebilir. Çünkü çürümede tükürüğün kompozisyonu, akış hızı, kıvamı v.s. de etkilidir ki bunlar dişlerin yapısı ile beraber ebeveynden genetik geçiş gösterirler.